حقوق اهل‌سنت بر عهده‌ی شیعیان

احتمالا نام «رسالۀ حقوق» را شنیده‌اید؛ نامه‌ای است که طبق نقل جناب ابوحمزه‌ثمالی‌ معروف، آقا امام زین‌العابدین (ع) به برخی اصحابشان نوشته‌اند و در آن، حقوق ۵۰ دسته از مردم را بیان کرده‌اند. 

جالب توجه است که بند ۴۹ این رساله، حقوقی را تشریح می‌کند که «عموم مسلمانان» به گردن ما دارند. 

 در کتاب «تحف‌العقول»، بعد از «أهل ملّتک» صفت «عامّة» هم آمده؛ یعنی بدون تردید، امام (ع) این حقوق را، نه‌فقط برای شیعیان، بلکه برای تمام مسلمانان، با تمام تفاوت‌هایشان در فقه و عقاید و... فرموده‌اند. 

 بلافاصله پس از این قطعه، حق «غیرمسلمانان تحت حاکمیت اسلام» بیان شده؛ این قرینهٔ مهم دیگری بر شمول این نظام حقوقی برای پیروان تمامی مذاهب اسلامی است. 

 بر اساس نقل شیخ صدوق (ره) در کتاب شریف «من‌لا‌یحضره‌الفقیه» این تکالیف را -که در واقع دستورالعمل اجرایی آیۀ «إنما المؤمنون إخوة» هستند- مرور می‌کنیم:  حقُّ أَهْلِ مِلَّتِكَ: حقوقی که هم‌کیشان مسلمان تو بر گردنت دارند اینهاست: ۱. إِضْمَارُ السَّلَامَةِ وَ الرَّحْمَةِ لَهُمْ نسبت به آنها حسن نیت و بخشندگی داشته باشی ۲. وَ الرِّفْقُ بِمُسِيئِهِمْ و با بدکارشان راه بیایی ۳. وَ تَأَلُّفُهُمْ و با آنان انس و الفت داشته باشی ۴. وَ اسْتِصْلَاحُهُمْ و دنبال صلاحشان باشی ۵. وَ شُكْرُ مُحْسِنِهِمْ و قدرشناس نیکوکارشان باشی ۶. وَ كَفُّ الْأَذَى عَنْهُمْ و آزارت به آنان نرسد ۷. وَ تُحِبُّ لَهُمْ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ و هرچه برای خودت می‌خواهی، برای آنان هم بخواهی ۸. وَ تَكْرَهُ لَهُمْ مَا تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ و هرچه برای خودت نمی‌خواهی، برای آنان هم نخواهی ۹. وَ أَنْ تَكُونَ شُيُوخُهُمْ بِمَنْزِلَةِ أَبِيكَ و اینکه کهنسالانشان را در حکم پدرت بدانی ۱۰. وَ شُبَّانُهُمْ بِمَنْزِلَةِ إِخْوَتِكَ و جوانانشان را در حکم برادرانت ۱۱. وَ عَجَائِزُهُمْ بِمَنْزِلَةِ أُمِّكَ و پیرزنانشان را در حکم مادرت ۱۲. وَ الصِّغَارُ بِمَنْزِلَةِ أَوْلَادِك‏ و کودکانشان را در حکم بچه‌های خودت بدانی. 

 ۳۵ سال سیرهٔ عملی امام سجاد (ع) طبق همین اصول بود که در سخت‌ترین شرایط پس از عاشورا، قلب‌ها را تسخیر و امام (ع) را به قلب تپندهٔ جهان اسلام تبدیل کرد. 

 اگر این سند توحیدی، ذهنیت عمومی و مبنای ارتباطات اجتماعی ما شود، دستاویزی برای بوق‌های «سنی‌هراسی» و «تهدیدانگاری اهل‌سنت» باقی می‌ماند؟ بوق‌هایی که اسم خودشان را هم «اهل ولایت» گذاشته‌اند! 

 حتی کمتر از این، آیا بهانه‌ای برای قطع رابطه با برادران مسلمان غیرشیعه و توجیهی برای اینکه بی‌خیال و غافل از آنان باشیم باقی می‌ماند؟! 

 بیان امام (ع) صریح و شفاف است و هیچ جای لاپوشانی ندارد. در کنار جشن و شادی، دقایقی هم کلاه خودمان را قاضی کنیم؛ چقدر در دل و زبان و رفتار، به این ۱۲ بند، مؤمن و معترف و پایبند هستیم؟